Γιατί οι άνδρες πεθαίνουν κατά μέσο όρο έξι χρόνια νωρίτερα από τις γυναίκες; Είναι μια ερώτηση που έχει απασχολήσει επιστήμονες και κοινό για δεκαετίες. Οι συνήθεις εξηγήσεις περιλαμβάνουν επικίνδυνες επαγγελματικές συνθήκες, λιγότερες επισκέψεις στον γιατρό, υψηλότερη κατανάλωση καπνού και αλκοόλ, καθώς και μεγαλύτερο κίνδυνο για καρδιακές προσβολές και εγκεφαλικά. Παράλληλα, οι γυναίκες εμφανίζουν περισσότερες αυτοάνοσες ασθένειες, αλλά αυτές συνήθως δεν οδηγούν σε πρόωρο θάνατο.
Η αλήθεια κρύβεται σε ένα συγκεκριμένο γονίδιο μακροζωίας, το FOXO3, που φαίνεται να ενεργοποιεί μηχανισμούς προστασίας του οργανισμού. Οι γυναίκες το εκφράζουν πιο έντονα, χάρη στην επίδραση του οιστρογόνου, το οποίο το ενεργοποιεί. Το γονίδιο αυτό δεν βοηθά μόνο στην επιβίωση, αλλά συμβάλλει στην επισκευή των κυττάρων, προστατεύει από καρκίνους και αυξάνει την ανθεκτικότητα στο στρες. Πολιτισμοί με υψηλή έκφραση αυτού του γονιδίου, όπως οι κάτοικοι της Οκινάουα στην Ιαπωνία και της Σαρδηνίας στην Ιταλία, παρουσιάζουν εξαιρετικά υψηλό προσδόκιμο ζωής.
Η καλή είδηση είναι ότι δεν χρειάζεται κανείς να είναι γυναίκα για να ενεργοποιήσει αυτό το γονίδιο. Υπάρχουν συγκεκριμένοι τρόποι που ενισχύουν την έκφρασή του: η κατανάλωση φυτοθρεπτικών ουσιών όπως τα καροτενοειδή, οι σουλφοραφάνες από μπρόκολο και λαχανικά σταυρανθή, καθώς και αντιοξειδωτικά όπως η EGCG του πράσινου τσαγιού ή η ρεσβερατρόλη. Η έκθεση σε ακραίες θερμοκρασίες, είτε μέσω ψυχρών λουτρών είτε σάουνας, η διαλείπουσα νηστεία και η χρήση κετονών ως πηγή ενέργειας, η τακτική άσκηση υψηλής έντασης και η παρατεταμένη νηστεία έχουν αποδειχθεί ότι ενεργοποιούν το FOXO3.
Αντίθετα, η υπερκατανάλωση τροφής, η καθιστική ζωή, η χρόνια φλεγμονή, η υπερβολική έκθεση σε βαρέα μέταλλα, καθώς και οι ενδοκρινικοί διαταράκτες που μιμούνται τα οιστρογόνα, μειώνουν την έκφραση αυτού του γονιδίου και υπονομεύουν την ανθεκτικότητα του οργανισμού.
Με λίγα λόγια, οι γυναίκες έχουν ένα φυσικό πλεονέκτημα στη μακροζωία, αλλά οι άνδρες μπορούν να το ανακτήσουν με συνειδητές επιλογές τρόπου ζωής. Εστιάζοντας στη σωστή διατροφή, την άσκηση, τη διαχείριση του στρες, τον ύπνο και την έκθεση στον ήλιο, οποιοσδήποτε μπορεί να ενισχύσει το γονίδιο FOXO3 και να αυξήσει την ανθεκτικότητα και τη διάρκεια της ζωής του. Η φύση μας έχει ήδη δώσει τα εργαλεία — το μόνο που χρειάζεται είναι να τα χρησιμοποιήσουμε.
