Αυτοκίνητα, τουβλάκια και κούκλες φτιαγμένες από πλαστικό: κάθε χρόνο η παλέτα των πιθανών δώρων για να βάλει κανείς κάτω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο είναι τόσο μεγάλη, όσο και η χαρά των παιδιών όταν σκίζουν το περιτύλιγμά τους.
Η Γερμανική Εταιρεία Ενδοκρινολογίας, μια επιστημονική κοινότητα ερευνητών που επικεντρώνονται στην ορμονική λειτουργία, προειδοποιεί: Πολλά παιδικά παιχνίδια περιέχουν τους λεγόμενους ενδοκρινικούς διαταράκτες (ΕΔ), χημικές ουσίες που ενδέχεται να έχουν επιβλαβή επίδραση στο ορμονικό σύστημα, στην ανάπτυξη, στην εγκεφαλική ανάπτυξη και στη γονιμότητα.
Ακόμα και σε μικρές ποσότητες, είναι σε θέση να διαταράξουν την ομαλή λειτουργία των ορμονών και να έχουν επιβλαβείς επιδράσεις. Στους ενδοκρινικούς διαταράκτες ανήκουν πλαστικοποιητές όπως οι φθαλικές ενώσεις και τα βισφενόλια (όπως το ΒΡΑ) που βρίσκονται σε πολλές συσκευασίες τροφίμων. Επίσης, οι βρωμιωμένοι επιβραδυντές φλόγας (BFRs) που κάνουν τα πλαστικά λιγότερο εύφλεκτα, καθώς και οι λεγόμενες «παντοτινές χημικές ουσίες» (PFAS), αλλά και βαρέα μέταλλα όπως το κάδμιο και το βρώμιο.
Οι ουσίες αυτές βρίσκονται σε απλά, καθημερινά αντικείμενα, όπως καλλυντικά, βερνίκια νυχιών, υφασμάτινα και πλαστικά αντικείμενα. Αλλά κυρίως βρίσκονται σε φθηνά παιδικά παιχνίδια, όπως επισημαίνει ο Γιόζεφ Κέρλε από το Ινστιτούτο Πειραματικής Ενδοκρινολογίας στο Charité του Βερολίνου. «Στα παιδιά, το δέρμα και οι βλεννογόνοι αδένες που μπορούν να εμποδίσουν τις επιβλαβείς ουσίες να εισβάλουν στο σώμα, δεν έχουν ακόμη αναπτυχθεί πλήρως. Επιπλέον, καθώς τα μικρά παιδιά εξερευνούν τον κόσμο με το στόμα τους, η επιβάρυνση του οργανισμού τους από τις χημικές αυτές ουσίες ενδέχεται να είναι ακόμα μεγαλύτερη», σημειώνει.
Ειδικοί όπως ο Κέρλε κρούουν τον κώδωνα κινδύνου όσον αφορά στη διείσδυση φθηνών προϊόντων στην ευρωπαϊκή αγορά, στην παραγωγή των οποίων δεν τηρούνται οι οδηγίες της Ε.Ε. Εταιρείες όπως η «Amazon», η «Shein» και η «Temu», συμβάλλουν στη μαζική εξάπλωση τέτοιων προϊόντων. Και για την ώρα τουλάχιστον, οι εταιρείες αυτές είναι ανενόχλητες επειδή η τήρηση των κανονισμών δεν ελέγχεται και δεν εφαρμόζεται επαρκώς, επικρίνει ο Κερλε. Βέβαια, σημειώνει ότι «η Ε.Ε. πρωτοπορεί στην προσπάθεια εισαγωγής και εφαρμογής πρότυπων ρύθμισης για προϊόντα και χημικές ουσίες». Τα φθηνά και επικίνδυνα παιχνίδια ωστόσο θα συνεχίσουν να διατίθενται στην αγορά για την ώρα. «Θα χρειαστούν, σύμφωνα με αισιόδοξες εκτιμήσεις, τουλάχιστον τεσσεράμισι χρόνια μέχρι αυτή η απόφαση να εφαρμοστεί στην πράξη», εξηγεί ο Κέρλε.
Πλαστικά και υφάσματα με έντονη χημική οσμή θα πρέπει να αποφεύγονται. Τα υφάσματα πρέπει να πλένονται καλά πριν καταλήξουν στα χέρια των παιδιών. Παλιά, μεταχειρισμένα πλαστικά παιχνίδια, καλό θα ήταν επίσης να μην καταλήγουν σε παιδικά χέρια: Λόγω των φθαρμένων επιφανειών, ο κίνδυνος απελευθέρωσης επικίνδυνων χημικών ουσιών είναι ακόμα μεγαλύτερος, λέει ο Κέρλε. Σε ό,τι αφορά επίσης παλαιότερα πλαστικά παιχνίδια, υπάρχει επιπλέον ο κίνδυνος να περιέχουν ουσίες που στο μεσοδιάστημα έχουν απαγορευθεί.
