Η διαφθορά παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, υπονομεύοντας τη δημοκρατία, την ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή. Ο Δείκτης Αντίληψης Διαφθοράς για το 2024 διατήρησε τη χώρα μας στη χαμηλή βαθμολογία των 49 μονάδων, γεγονός που αντανακλά τη στασιμότητα και την αδυναμία ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της οργάνωσης κατά της διαφθοράς “ΔΙΕΘΝΗΣ ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ ΕΛΛΑΣ”, το 54% των πολιτών θεωρεί πως η διαφθορά έχει επηρεάσει τις επιχειρηματικές ευκαιρίες και τους δημόσιους διαγωνισμούς. Παράλληλα, η ελευθερία του Τύπου βρίσκεται σε κρίση, ενώ οι ανεξάρτητες αρχές αντιμετωπίζουν προκλήσεις που μειώνουν την αποτελεσματικότητά τους.
Το πρόβλημα της διαφθοράς στην Ελλάδα δεν είναι μόνο θεσμικό αλλά και διαρθρωτικό. Η αδιαφάνεια στη διαχείριση των δημόσιων πόρων, η απουσία ουσιαστικού ελέγχου και η αθέμιτη επιρροή συμφερόντων πλήττουν την εμπιστοσύνη των πολιτών στο κράτος. Αυτό έχει άμεσες επιπτώσεις και στην κλιματική πολιτική, καθώς η αδιαφάνεια εμποδίζει την αποτελεσματική αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων για την περιβαλλοντική προστασία.
Η Ελλάδα χρειάζεται μια ολοκληρωμένη στρατηγική αντιμετώπισης της διαφθοράς, που να περιλαμβάνει την ενίσχυση των ανεξάρτητων θεσμών, τη θωράκιση της δικαιοσύνης και την προστασία της ελευθερίας του Τύπου. Χωρίς άμεσες και ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις, η χώρα κινδυνεύει να παγιώσει τη θέση της μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών με υψηλά επίπεδα διαφθοράς, με ανυπολόγιστες συνέπειες για τη δημοκρατία, την οικονομία και το περιβάλλον.
Ειδικότερα, η οργάνωση σύμφωνα με τα στοιχεία που επεξεργάστηκε «η διαφθορά είναι στενά συνυφασμένη με μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή η ανθρωπότητα: την κλιματική αλλαγή. Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο βιώνουν τις σοβαρές συνέπειες της παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας, καθώς οι χρηματοδοτήσεις που προορίζονται για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την προστασία των ευάλωτων πληθυσμών, συχνά υπεξαιρούνται ή καταχρώνται. Ταυτόχρονα, η διαφθορά, υπό τη μορφή αθέμιτης επιρροής, εμποδίζει στις πολιτικές που στοχεύουν στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και οδηγεί σε περιβαλλοντική καταστροφή. Η προστασία κάθε προσπάθειας για αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης από τη διαφθορά θα καταστήσει αυτές τις δραστηριότητες πιο αποτελεσματικές και συνεπώς θα ωφελήσει τους ανθρώπους που περισσότερο πλήττονται από την κλιματική κρίση».
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η οργάνωση σε ό,τι αφορά τη χώρα μας «η θέση της Ελλάδας (49) στο δείκτη παρέμεινε σταθερή από το 2023, μετά τη Μαλαισία (50) και το Βανουάτου (50) και στην ίδια θέση με την Ιορδανία (49), την Ναμίμπια (49) και τη Σλοβακία (49). Η διαφθορά εξακολουθεί να ανησυχεί σοβαρά τους πολίτες και τις επιχειρήσεις στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας του Ειδικού και Έκτακτου Ευρωβαρόμετρου του 2024, όπου 54% των ερωτηθέντων πιστεύει πως η διαφθορά έχει εμποδίσει τους ίδιους ή τις επιχειρήσεις τους από το να κερδίσουν έναν δημόσιο διαγωνισμό. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου (World Press Freedom Index), η Ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα, έχει υποστεί συστημική κρίση από το 2021. Ο Τύπος είναι πολύ πολωμένος και η εμπιστοσύνη του πληθυσμού στα μέσα ενημέρωσης είναι από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη εδώ και πολλά χρόνια. Η έκθεση του 2024 για το Κράτος Δικαίου στην Ελλάδα αναφέρει πως οι ανεξάρτητες αρχές, αντιμετωπίζουν προκλήσεις που θα μπορούσαν να υπονομεύσουν το καθεστώς και την ικανότητά τους να ασκούν αποτελεσματικά τα καθήκοντά τους. Όσον αφορά στις συστάσεις που διατυπώθηκαν στην έκθεση του 2023 για το κράτος δικαίου, η Ελλάδα εφάρμοσε πλήρως το 2024 τη σύσταση για αντιμετώπιση της ανάγκης συμμετοχής του δικαστικού σώματος στον διορισμό του προέδρου και του αντιπροέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας, του Αρείου Πάγου και του Ελεγκτικού Συνεδρίου, λαμβανομένων υπόψη των ευρωπαϊκών προτύπων για τους διορισμούς των δικαστών».
