Σε συνέχεια της πρώτης αναφοράς του ΤΝΒ στα stablecoins (εδώ), παραθέτουμε σημαντικές λεπτομέρειες για την έκδοση και τη λειτουργία τους, τα ρυθμιστικά πλαίσια που ισχύουν σε Η.Π.Α. και Ευρώπη, τους κινδύνους και τις προοπτικές τους.
Tα stablecoins, μία κατηγορία κρυπτονομισμάτων ελάχιστα γνωστή πριν από λίγα χρόνια, έχουν αναπτύξει πλέον τέτοια δυναμική στο παγκόσμιο σύστημα πληρωμών, ώστε να αποτελούν αντικείμενο συστηματικής παρακολούθησης και μελέτης από νομισματικές και οικονομικές αρχές και διεθνείς οικονομικούς οργανισμούς.
Η κεφαλαιοποίησή των stablecoins αυξήθηκε εκατό φορές την τελευταία εξαετία, από περίπου τρία δισ. δολάρια το 2019 σε σχεδόν τριακόσια δισ. δολάρια στο τέλος Σεπτεμβρίου, με το υπουργείο Οικονομικών των Η.Π.Α. να προβλέπει ότι θα εκτιναχθεί στα δύο τρισ. δολάρια το 2028. Ως μέτρο σύγκρισης, η συνολική κεφαλαιοποίηση των κρυπτονομισμάτων (ή «token» όπως επίσης αποκαλούνται) αγγίζει σήμερα τα 3,7 τρισ. δολάρια, κυρίως λόγω της θεαματικής αύξησης της τιμής του bitcoin.
Όμως, σε αντίθεση με το bitcoin και άλλα token, τα stablecoins δεν προσελκύουν αγοραστές με την προοπτική να επιτύχουν γρήγορα και υψηλά κέρδη από τις αυξήσεις των τιμών τους. Το δέλεαρ είναι η δυνατότητα να χρησιμοποιηθούν άμεσα για πληρωμές σε όλο τον κόσμο με κόστος χαμηλότερο σε σχέση με τις πληρωμές μέσω τραπεζών, με την αξία τους να μένει σταθερή έναντι ενός μεγάλου νομίσματος, με τα περισσότερα να έχουν σήμερα από το καταστατικό τους μία ισοτιμία 1:1 με το δολάριο Η.Π.Α. Τα stablecoins δεν προσφέρουν κατά κανόνα κάποια σταθερή απόδοση στους κατόχους τους, αν και κάποιες πλατφόρμες δίνουν τέτοιες αποδόσεις. Αυτό, όπως αναφέρει το Δ.Ν.Τ. στην τελευταία έκθεσή του, τα καθιστά λιγότερο ελκυστικά από τις τοποθετήσεις σε αμοιβαία κεφάλαια που επενδύουν στην αγορά χρήματος.
Ουσιαστικά, τα stablecoins αποτελούν κάτι ενδιάμεσο μεταξύ των κλασικών κρυπτονομισμάτων τύπου bitcoin και των πραγματικών νομισμάτων. Η κατάταξή τους στην κατηγορία των κρυπτονομισμάτων οφείλεται στο ότι είναι ψηφιακά νομίσματα, τα οποία δεν εκδίδουν κεντρικές τράπεζες αλλά ιδιωτικές εταιρείες και δημιουργούνται μέσω του μηχανισμού blockchain. Η ομοιότητά τους με τα πραγματικά νομίσματα έγκειται στο ότι χρησιμοποιούνται ως μέσα πληρωμών και έχουν μία σταθερή ισοτιμία, αν και αυτή δεν έχει διασφαλιστεί σε όλες τις περιπτώσεις στο παρελθόν.
Η αγορά των stablecoins κυριαρχείται σήμερα απόλυτα από αμερικανικές εταιρείες, στις οποίες αντιστοιχεί το 99% της κεφαλαιοποίησης των τριακοσίων δισ. δολαρίων, ενώ η Ευρώπη είναι ουσιαστικά ανύπαρκτη με μόλις το 0,1% της συνολικής αγοράς (περίπου τριακόσια εκατομμύρια ευρώ). Οι δύο μεγαλύτερες με διαφορά αμερικανικές εταιρείες είναι η «Tehter» που εκδίδει το USDT και η «Circle» με το USDC.
Για να διασφαλίσουν τη δυνατότητα μετατροπής των stablecoins σε δολάρια με την ισοτιμία 1:1, οι εταιρείες που τα εκδίδουν επενδύουν τα ποσά που παίρνουν από τους πελάτες τους σε εύκολα ρευστοποιήσιμα περιουσιακά στοιχεία, όπως κυρίως ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου και τραπεζικές καταθέσεις. Το πώς πρέπει να επενδύουν τα διαθέσιμά τους προβλέπεται αναλυτικά από τον νόμο GENIOUS (Guiding and Establishing National Innovation for US Stablecoins Act) που ψηφίστηκε τον Ιούλιο στις Η.Π.Α., διαμορφώνοντας το πλαίσιο για τη χρήση των stablecoins ως μέσων πληρωμών. Με αυτό τον νόμο διευκολύνεται η έκδοση stablecoins από ιδιωτικές εταιρείες, οι οποίες υπόκεινται βέβαια σε εποπτεία για την τήρηση των υποχρεώσεων τους από τις ρυθμιστικές αρχές. Αντίστοιχο νομοθετικό πλαίσιο έχει και η Ευρωπαϊκή Ένωση (Markets in Crypto-Assets Regulation ή MiCA), αν και ο νόμος των Η.Π.Α. θεωρείται κάπως πιο χαλαρός.
Η υπόσχεση για άμεσες διασυνοριακές μεταβιβάσεις χρημάτων με χαμηλό κόστος έχει παρακινήσει και μεγάλες επιχειρήσεις να ασχοληθούν με τα stablecoins. Για παράδειγμα, η «PayPal» έχει εκδώσει από το 2023 το δικό της token, η «Amazon» και η «Walmart» εξετάζουν αυτό το ενδεχόμενο και τραπεζικοί κολοσσοί κινούνται επίσης στην ίδια κατεύθυνση. Για εξαγωγικές επιχειρήσεις, η χρήση από πελάτες των stablecoins θα μείωνε επίσης το συναλλαγματικό ρίσκο και το κόστος κάλυψης του. Για ιδιώτες και επιχειρήσεις σε χώρες με υψηλό πληθωρισμό και δυσκολία πρόσβασης σε ξένο συνάλλαγμα, η αγορά των stablecoins θα τους εξασφάλιζε επίσης από την απώλεια της αξίας των χρημάτων τους.
Αυτοί οι λόγοι εξηγούν γιατί έχουν κτυπήσει το τελευταίο διάστημα καμπανάκια για τα stablecoins και στην Ευρώπη. Μία ομάδα οκτώ ευρωπαϊκών τραπεζών -μεταξύ των οποίων η UniCredit- ανακοίνωσαν τον Σεπτέμβριο ότι προχωρούν στην έκδοση stablecoin σε ευρώ, το οποίο θα αποτελέσει μία εναλλακτική στα αμερικανικά token και θα παρέχει τη δυνατότητα για σχεδόν άμεσες πληρωμές και διακανονισμούς με χαμηλό κόστος, καθώς και 24ωρη πρόσβαση σε αποτελεσματικές διασυνοριακές πληρωμές.
