Ο κόσμος της τεχνητής νοημοσύνης (AI) επεκτείνεται με ρυθμό πρωτοφανή στην ιστορία, αλλά η πρόσβαση σε αυτήν παραμένει άνιση, δημιουργώντας μια διεύρυνση του ψηφιακού χάσματος. Η τελευταία έκθεση του AI Economy Institute της Microsoft, με τίτλο «AI Diffusion Report», καταγράφει με σαφήνεια τις διαφορές στην υιοθέτηση της τεχνολογίας ανά τον κόσμο, αποκαλύπτοντας ότι ενώ οι χρήστες στον Βορρά της Γης αγκαλιάζουν την AI με διπλάσια ταχύτητα σε σχέση με τον Νότο, δισεκατομμύρια άνθρωποι εξακολουθούν να στερούνται βασικής υποδομής για πρόσβαση σε αυτήν.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης, περίπου 1,2 δισεκατομμύρια άνθρωποι έχουν χρησιμοποιήσει εργαλεία AI τα τελευταία τρία χρόνια, ενώ τέσσερα δισεκατομμύρια στερούνται βασικά εφόδια, όπως ηλεκτρισμό, πρόσβαση στο διαδίκτυο, κέντρα δεδομένων και ψηφιακές δεξιότητες. Σε χώρες με ΑΕΠ ανά κάτοικο κάτω των 20.000 δολαρίων, η χρήση της τεχνολογίας αγγίζει μόλις το 10%, ενώ σε προηγμένες οικονομίες, όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Σιγκαπούρη, το ποσοστό υπερβαίνει το 58%.
Η συγκέντρωση της ανάπτυξης της AI σε επτά μόλις χώρες – ΗΠΑ, Κίνα, Γαλλία, Νότια Κορέα, Ηνωμένο Βασίλειο, Καναδά και Ισραήλ – δείχνει τη στρατηγική σημασία που έχει η υποδομή. Η απόσταση στην αιχμή των επιδόσεων έχει συρρικνωθεί σε λιγότερο από έναν χρόνο, αλλά η πρόσβαση παραμένει άνιση, με τις ΗΠΑ και την Κίνα να ελέγχουν το 86% της παγκόσμιας δυναμικότητας των data centers.
Ένα επιπλέον εμπόδιο είναι η γλώσσα: περίπου το μισό του διαδικτυακού περιεχομένου είναι στα αγγλικά, αν και η γλώσσα αυτή ομιλείται φυσικά από μόλις το 5% του παγκόσμιου πληθυσμού. Χώρες με γλώσσες χαμηλής ψηφιακής παρουσίας, όπως η γιορούμπα ή τα σουαχίλι, παρουσιάζουν 20% χαμηλότερα ποσοστά υιοθέτησης σε σχέση με αντίστοιχες χώρες, ακόμα και όταν το ΑΕΠ και η συνδεσιμότητα στο διαδίκτυο είναι συγκρίσιμα.
Η Σιγκαπούρη αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της δύναμης της μακροχρόνιας στρατηγικής επένδυσης. Με ποσοστό χρήσης AI 59%, η χώρα βασίζεται σε δεκαετίες σχεδιασμένων πολιτικών, από τη δεκαετία του 1980, που περιλάμβαναν υψηλής ταχύτητας συνδεσιμότητα και προσβασιμότητα υπολογιστών στα σχολεία. Παρομοίως, η Νότια Κορέα ανέδειξε τη σημασία της συνεργασίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για την τεχνολογική ανάπτυξη και την οικονομική ανάπτυξη με ρυθμούς 6,2% ετησίως.
Για τη Microsoft, η τεχνητή νοημοσύνη έχει πλέον ξεπεράσει τον ρόλο της μόδας και αποτελεί βασικό εργαλείο κάθε οργανισμού, με έμφαση στην υπεύθυνη χρήση, την προστασία προσωπικών δεδομένων και την ηθική εφαρμογή της. Το μήνυμα είναι σαφές: η ισότητα στην πρόσβαση και η επένδυση σε ανθρώπινο κεφάλαιο και υποδομές είναι κρίσιμες για να μην μείνει κανείς πίσω στη νέα εποχή της AI.
Η έκθεση φέρνει στο προσκήνιο μια πραγματικότητα που συνδυάζει τεχνολογική πρόοδο και κοινωνική ανισότητα. Η AI υπόσχεται να μεταμορφώσει την καθημερινότητα και την οικονομία, αλλά η πλήρης αξιοποίησή της απαιτεί προνοητική στρατηγική και επενδύσεις που δεν αφήνουν κανέναν εκτός του ψηφιακού μέλλοντος.
