Για να είναι διατηρήσιμη η ανάπτυξη μιας οικονομίας και να πετυχαίνει υψηλές επιδόσεις σε όρους κοινωνικής ευημερίας, απαραίτητη είναι η μέριμνα για την ορθή διαχείριση των πόρων και την προστασία του περιβάλλοντος. Επιπλέον, η αλλαγή του κλίματος αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση που θα αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα τα επόμενα χρόνια, επηρεάζοντας κάθε πτυχή της ανθρώπινης δραστηριότητας. Για αυτό τον λόγο, η πράσινη ανάπτυξη αποτελεί έναν από τους πέντε βασικούς πυλώνες του αναπτυξιακού σχεδιασμού του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης.
Ο στόχος της πράσινης ανάπτυξης εξειδικεύεται σε τρεις επιμέρους ειδικούς στόχους: Μετάβαση σε κυκλική οικονομία, προστασία του περιβάλλοντος και αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Οι δε προτεραιότητές του είναι:
- Ενεργειακή απόδοση
- Στήριξη Α.Π.Ε. – συμπαραγωγή
- Απεξάρτηση από ορυκτά καύσιμα – ενεργειακή μετάβαση
- Πρόληψη και διαχείριση κινδύνων
- Ανάπτυξη υποδομών προστασίας
- Παροχή πόσιμου νερού και διαχείριση υδάτων
- Διαχείριση στερεών και υγρών αποβλήτων
- Στήριξη φιλικών προς το περιβάλλον διεργασιών παραγωγής και αποδοτικής χρήσης πόρων
- Ανάδειξη, προστασία και αξιοποίηση της φυσικής κληρονομιάς
- Πράσινη επιχειρηματικότητα
- Πράσινες πόλεις
- Παροχή πόσιμου νερού και διαχείριση υδάτων και υγρών αποβλήτων
- Διαχείριση στερεών αποβλήτων.
Η ανάδειξη της πράσινης ανάπτυξης ως βασικού αναπτυξιακού στόχου πηγάζει κυρίως από την ανάγκη για προστασία του περιβάλλοντος και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Ωστόσο, η πράσινη ανάπτυξη συνάδει και με την προσπάθεια για πληρέστερη αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της χώρας. Ειδικότερα, το ισχυρό αιολικό δυναμικό και η ενισχυμένη ηλιοφάνεια στη χώρα στηρίζουν την ανάπτυξη των αντίστοιχων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Ταυτόχρονα, η ιδιαίτερα πλούσια βιοποικιλότητα και ευρύτερα το φυσικό περιβάλλον της χώρας ευνοούν την ανάπτυξη πρωτοβουλιών στον τομέα της πράσινης επιχειρηματικότητας.
- Ενεργειακή απόδοση – Στήριξη Α.Π.Ε. (συμπαραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας) – Απεξάρτηση από ορυκτά καύσιμα: Aπαραίτητος ο μετασχηματισμός του ενεργειακού τομέα για την προώθηση της πράσινης ανάπτυξης. Επίσης, στη διαδικασία μετασχηματισμού του ενεργειακού τομέα θα συμβάλουν δράσεις ενεργειακής αναβάθμισης δημοσίων κτιρίων, συμπεριλαμβανομένου του ελέγχου στατικής επάρκειάς τους, τις οποίες ήδη εκπονούν τα αρμόδια υπουργεία.
- Πρόληψη και διαχείριση κινδύνων – Ανάπτυξη υποδομών προστασίας: Υλοποίηση δράσεων που θα περιορίσουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, όπως εκδηλώνεται μέσα από την αυξημένη συχνότητα ακραίων καιρικών φαινομένων. Στον τομέα της πρόληψης των επιπτώσεων από φυσικές καταστροφές περιλαμβάνονται -μεταξύ άλλων- δράσεις στατικής ενίσχυσης και ελέγχου της στατικής επάρκειας δημοσίων κτιρίων, τις οποίες εκπονεί το ΥπΥΜε, καθώς και η ανάπτυξη, ο εκσυγχρονισμός ή/και η συντήρηση αντιπλημμυρικών έργων, φραγμάτων, εγγειοβελτιωτικών, υδραυλικών υποδομών κ.α.
- Παροχή πόσιμου νερού και διαχείριση υδάτων – Διαχείριση στερεών και υγρών αποβλήτων: Σημαντικές είναι οι υστερήσεις της χώρας στον τομέα διαχείρισης στερεών και υγρών αποβλήτων, ο οποίος αναμφισβήτητα αποτελεί επενδυτική προτεραιότητα
- Στήριξη φιλικών προς το περιβάλλον διεργασιών παραγωγής και αποδοτικής χρήσης πόρων: Ο αντίκτυπος δράσεων αυτής της προτεραιότητας επεκτείνεται πέρα από το περιβαλλοντικό θέμα και στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των εγχώριων επιχειρήσεων
- Ανάδειξη, προστασία και αξιοποίηση της φυσικής κληρονομιάς: H προστασία της φυσικής κληρονομιάς έχει εγγενή αξία και η ανάδειξή της επιτρέπει την αξιοποίησή της στην ανάπτυξη και προώθηση προϊόντων, όπως τουριστικοί προορισμοί, φυτικά καλλυντικά προϊόντα και προϊόντα Π.Ο.Π. και Π.Γ.Ε.
- Πράσινη επιχειρηματικότητα: Οι ανάγκες για προστασία του περιβάλλοντος δημιουργούν σημαντικές επιχειρηματικές ευκαιρίες, αρκεί να υπάρχουν οι συνθήκες για την αποτίμηση και ανταμοιβή (monetisation) της αξίας που δημιουργείται με αυτό τον τρόπο
- Πράσινες πόλεις: Περισσότερο φυσικό αστικό περιβάλλον που προσφέρει μια καλύτερη ποιότητα ζωής στους κατοίκους του και συνεισφέρει στην προσέλκυση επενδύσεων
Σημαντικές παρεμβάσεις που μπορούν να προσδώσουν μεγάλη προστιθέμενη αξία, περιλαμβάνουν τη δημιουργία πράσινων χρηματοδοτικών εργαλείων και ταμείων για προώθηση της κυκλικής οικονομίας, της πράσινης επιχειρηματικότητας και του ενεργειακού μετασχηματισμού.
