Αν ο κόσμος θέλει να επιτύχει τους κλιματικούς στόχους του, τόσο οι κυβερνήσεις όσο και οι επιχειρήσεις πρέπει να ξεκινήσουν με το ίδιο πράγμα: αξιόπιστους αριθμούς.
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής βασίζονται σε ακριβή δεδομένα για τα αέρια του θερμοκηπίου για να σχεδιάσουν αποτελεσματικούς κανονισμούς, να διοχετεύσουν δημόσιες επενδύσεις και να μετρήσουν την εθνική πρόοδο. Οι εταιρείες βασίζονται στα ίδια δεδομένα για να διαμορφώσουν τη στρατηγική τους, να διαχειριστούν τον κίνδυνο και να αποδείξουν την αξιοπιστία τους σε επενδυτές και πελάτες. Και για τις δύο πλευρές, η αναφορά εκπομπών αποτελεί το θεμέλιο της λήψης αποφάσεων.
Ωστόσο, πολύ συχνά οι αριθμοί δεν είναι αρκετά καλοί. Βασίζονται σε πρόχειρες εκτιμήσεις, ξεπερασμένη επιστήμη ή ασυνεπείς κανόνες. Αυτό σημαίνει ότι οι κυβερνήσεις μπορεί να κατευθύνουν χρήματα σε λάθος μέρη και οι εταιρείες μπορεί να θέσουν στόχους ή να κάνουν ισχυρισμούς που δεν ευσταθούν. Χωρίς αξιόπιστη αναφορά, ακόμη και φιλόδοξα σχέδια για το κλίμα κινδυνεύουν να χάσουν τον στόχο τους. Η σωστή μέτρηση των αριθμών δεν είναι απλώς μια τεχνική άσκηση, είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της αποτελεσματικής δράσης για το κλίμα και μιας αξιόπιστης επιχειρηματικής στρατηγικής.
Οι περισσότερες εταιρείες δημοσιεύουν δύο είδη δεδομένων για τις εκπομπές: αυτά που παράγονται άμεσα από τις δικές τους δραστηριότητες και αυτά που προέρχονται έμμεσα από την ευρύτερη αλυσίδα αξίας τους, όπως οι προμηθευτές, η εφοδιαστική και η χρήση προϊόντων. Η δεύτερη κατηγορία συνήθως αντιπροσωπεύει τη μερίδα του λέοντος, αλλά είναι και η λιγότερο αξιόπιστη. Τα κενά στα δεδομένα σημαίνουν ότι οι εταιρείες συχνά βασίζονται σε μέσους όρους του κλάδου, γεγονός που μπορεί να αποκρύψει τις πραγματικές διαφορές μεταξύ των εταιρειών.
Για να απλοποιήσουμε, διαφορετικά αέρια συνδυάζονται σε ένα ενιαίο «ισοδύναμο διοξειδίου του άνθρακα». Αλλά επειδή αέρια όπως το μεθάνιο συμπεριφέρονται πολύ διαφορετικά από το διοξείδιο του άνθρακα, η ίδια δραστηριότητα μπορεί να αποφέρει πολύ διαφορετικά σύνολα. Και τα δύο μπορεί να είναι τεχνικά σωστά, αλλά δεν μπορούν να συγκριθούν. Το μεθάνιο πλήττει έντονα βραχυπρόθεσμα, αλλά εξασθενεί πιο γρήγορα. Αντίθετα, το διοξείδιο του άνθρακα είναι ουσιαστικά για πάντα. Μόλις απελευθερωθεί, συσσωρεύεται στην ατμόσφαιρα για αιώνες. Πάνω από είκοσι χρόνια, η επίδραση του μεθανίου φαίνεται μεγάλη. Πάνω από εκατό χρόνια, μικρότερη.
Οι έμμεσες εκπομπές που προέρχονται από τους προμηθευτές, την εφοδιαστική και τη χρήση προϊόντων συνήθως αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος των συνολικών εκπομπών μιας εταιρείας. Αυτό σημαίνει ότι δύο αναφορές μπορούν να εμφανίζουν διαφορετικά σύνολα για τις ίδιες εκπομπές απλώς και μόνο επειδή χρησιμοποίησαν διαφορετικά χρονικά παράθυρα ή παλαιότερες τιμές μετατροπής. Εξερευνούμε αυτά τα ζητήματα σε μια πρόσφατη μελέτη της Nature Communications με επικεφαλής την Imperial και σε μια δημοσίευση της SSRN σχετικά με αυτό το θέμα. Το αποτέλεσμα: ένα μωσαϊκό συστήματος που αφήνει τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής με μια ατελή εικόνα και τις εταιρείες εκτεθειμένες σε κινδύνους για τη φήμη και τον οικονομικό κίνδυνο.
Η σωστή εξαγωγή αριθμών έχει συνέπειες στον πραγματικό κόσμο. Αξιόπιστα δεδομένα δείχνουν στις κυβερνήσεις ποιοι μοχλοί – επιδοτήσεις, φόροι ή κανονισμοί – θα έχουν τον μεγαλύτερο αντίκτυπο. Η λογοδοσία είναι ένας άλλος βασικός παράγοντας. Πρέπει να υπάρχουν σαφείς μετρήσεις που να επιτρέπουν στο κοινό και στους επενδυτές να ελέγχουν εάν τηρούνται οι υποσχέσεις για το κλίμα.
Για τις εταιρείες, η αξιόπιστη αναφορά χτίζει εμπιστοσύνη, μειώνει τον κίνδυνο ισχυρισμών περί οικολογικού ξεπλύματος και καθησυχάζει τους επενδυτές ότι οι στρατηγικές για το κλίμα είναι σταθερές. Μπορεί επίσης να μειώσει το κόστος κεφαλαίου, καθώς οι δανειστές και οι διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων επιβραβεύουν ολοένα και περισσότερο τη διαφάνεια.
Η διόρθωση του συστήματος δεν απαιτεί νέες καινοτομίες. Απαιτεί πολιτική βούληση και ευθυγράμμιση με τις κανονιστικές διατάξεις. Οι εταιρείες θα πρέπει να δημοσιοποιούν τα κύρια αέρια ξεχωριστά, όχι μόνο ένα μεικτό σύνολο.
Οι χώρες θα πρέπει να συμφωνήσουν σε κοινές βασικές γραμμές για τον τρόπο καταμέτρησης των εκπομπών και να διασφαλίσουν ότι οι κανόνες αυτοί ενημερώνονται τακτικά σύμφωνα με την επιστήμη. Οι εκπομπές θα πρέπει να αναφέρονται σε δύο χρονοδιαγράμματα -βραχυπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο- για να επισημανθεί η επείγουσα δράση σχετικά με τα βραχύβια αέρια όπως το μεθάνιο, διατηρώντας παράλληλα το διοξείδιο του άνθρακα στο επίκεντρο. Οι επιχειρήσεις θα πρέπει επίσης να ενισχύσουν την αναφορά στοιχείων για την αλυσίδα εφοδιασμού τους.
Τα πρότυπα θα πρέπει να απαιτούν από τους προμηθευτές να παρέχουν συνεπή δεδομένα, υποστηριζόμενα από ανεξάρτητους ελέγχους, όπου είναι δυνατόν. Οποιεσδήποτε αλλαγές στις μεθόδους υπολογισμού θα πρέπει να γνωστοποιούνται ανοιχτά, ώστε οι αριθμοί να μπορούν να συγκρίνονται από έτος σε έτος χωρίς σύγχυση. Η απόκτηση πρόσβασης στα δεδομένα είναι επίσης μια άλλη βασική παράμετρος.
Τα δημόσια μητρώα θα πρέπει να επιτρέπουν στους επενδυτές, τις ρυθμιστικές αρχές και τους πολίτες να βλέπουν τα δεδομένα για τις εκπομπές παράλληλα, κάτι που θα οδηγήσει σε μεγαλύτερη διαφάνεια και θα βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου πράσινης χρήσης νομισμάτων.
Λαμβάνονται ήδη μέτρα για την εφαρμογή αυτών των προτάσεων. Ο Διεθνής Οργανισμός Τυποποίησης (ISO) απαιτεί από τις απογραφές αερίων του θερμοκηπίου να αναφέρουν σύνολα ανά μεμονωμένο αέριο, για παράδειγμα, ξεχωριστά στοιχεία για το διοξείδιο του άνθρακα, το μεθάνιο και το υποξείδιο του αζώτου.
Οι νέοι κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας χρησιμοποιούν ένα σύστημα ψηφιακής σήμανσης (XBRL), ώστε τα δεδομένα να μπορούν να επισημαίνονται και να συγκρίνονται με συνέπεια μεταξύ εταιρειών. Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, ο ISO και το Πρωτόκολλο για τα Αέρια του Θερμοκηπίου ανακοίνωσαν μια στρατηγική συνεργασία για να συνδυάσουν τα κορυφαία πρότυπά τους σε εναρμονισμένα, κοινά επώνυμα διεθνή πρότυπα. Το Βρετανικό Ινστιτούτο Προτύπων και ο ISO αναπτύσσουν τώρα ένα ανεξάρτητα επαληθεύσιμο πρότυπο μηδενικών εκπομπών για την COP30, το οποίο αναμένεται να εξαρτηθεί από τις μετρήσεις αερίων του θερμοκηπίου του ISO, παρέχοντας την ευκαιρία στις χώρες να εφαρμόσουν έναν ισχυρό και συγκρίσιμο τύπο για την επίτευξη των στόχων τους για μηδενικές εκπομπές.
Τα ακριβή δεδομένα για τις εκπομπές μπορεί να ακούγονται σαν τεχνική λεπτομέρεια, αλλά αποτελούν τη ραχοκοκαλιά τόσο της πολιτικής για το κλίμα όσο και της εταιρικής στρατηγικής. Χωρίς αξιόπιστους αριθμούς, οι κυβερνήσεις δεν μπορούν να σχεδιάσουν αποτελεσματικούς κανόνες, οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να καταρτίσουν αξιόπιστα σχέδια και οι επενδυτές δεν μπορούν να κατευθύνουν κεφάλαια σε πραγματικές λύσεις.
Με συνεπή πρότυπα και διαφανή υποβολή εκθέσεων, οι κλιματικοί στόχοι μπορούν να επιδιωχθούν με σιγουριά, τα κεφάλαια μπορούν να ρέουν προς τα σωστά σημεία και η πρόοδος μπορεί να παρακολουθείται με ακεραιότητα. Η σωστή μέτρηση δεν θα λύσει από μόνη της την κλιματική αλλαγή. Αλλά χωρίς αυτήν, κάθε άλλη προσπάθεια κινδυνεύει να πάει χαμένη.
Enrico Biffis – «Reuters»
Ο καθηγητής Enrico Biffis είναι ακαδημαϊκός διευθυντής του Κέντρου Κλιματικής Χρηματοδότησης και Επενδύσεων στο Imperial Business School του Λονδίνου. Οι τομείς εξειδίκευσής του είναι η ανάλυση κινδύνου και η διαχείριση ενεργητικού-παθητικού, με έμφαση σε εφαρμογές στους τομείς των ασφαλίσεων και της διαχείρισης επενδύσεων. Έχει λάβει πολυάριθμες επιχορηγήσεις και βραβεία για την έρευνά του.
