Σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων
Η παραγωγή και η καύση ορυκτών καυσίμων -άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου- προκαλούν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που οδηγούν στην κλιματική αλλαγή. Ταυτόχρονα, τα ορυκτά καύσιμα αποτελούν πηγή ατμοσφαιρικών ρύπων που είναι επιβλαβείς για την ανθρώπινη υγεία. Οι ατμοσφαιρικοί ρύποι από σταθμούς παραγωγής ενέργειας με καύση άνθρακα και οχήματα που κινούνται με ντίζελ, για παράδειγμα, μπορούν να οδηγήσουν σε αναπνευστικές και καρδιαγγειακές παθήσεις, καρκίνο του πνεύμονα, διαβήτη, νευρολογικές διαταραχές και δυσμενείς εκβάσεις εγκυμοσύνης.
Μια μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας διαπίστωσε ότι τα λεπτά σωματίδια από την καύση ορυκτών καυσίμων, όπως ο άνθρακας ή το ντίζελ, συγκαταλέγονται στους πιο τοξικούς τύπους ατμοσφαιρικής ρύπανσης, με δυνατότητα πρόκλησης άσθματος, καρκίνου, καρδιακών παθήσεων και πρόωρου θανάτου. Η εγκατάλειψη των ορυκτών καυσίμων θα μπορούσε να αποτρέψει τους 1,2 εκατομμύρια θανάτους ετησίως που προκύπτουν από την έκθεση σε ατμοσφαιρικά σωματίδια που προέρχονται από ορυκτά καύσιμα.
Το παγκόσμιο κόστος των βλαβών στην υγεία που σχετίζονται με την έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση εκτιμάται σε 8,1 τρισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ ετησίως, που ισοδυναμεί με το 6,1% του παγκόσμιου ΑΕΠ, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα. Η αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης – με τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων και την επένδυση σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας όπως η αιολική ή η ηλιακή ενέργεια – δημιουργεί μια « διπλή ευκαιρία » τόσο για τον καθαρισμό του αέρα όσο και για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Στον τομέα των μεταφορών, αυτό σημαίνει στροφή σε ηλεκτρικά οχήματα που τροφοδοτούνται από καθαρή ενέργεια και προώθηση περισσότερου περπατήματος ή ποδηλασίας αντί για οδήγηση. Έρευνες έχουν δείξει ότι τα άτομα που κάνουν ποδήλατο καθημερινά είχαν 84% λιγότερες εκπομπές άνθρακα από όλες τις καθημερινές τους μετακινήσεις σε σχέση με εκείνα που δεν το έκαναν. Ταυτόχρονα, η τακτική σωματική δραστηριότητα προσφέρει οφέλη για την υγεία, προλαμβάνοντας ορισμένους καρκίνους, διαβήτη, κατάθλιψη, καρδιακές παθήσεις και κινδύνους που σχετίζονται με την παχυσαρκία.
Στα νοικοκυριά, ο καπνός από το μαγείρεμα με ρυπογόνα καύσιμα όπως ξύλο, κηροζίνη ή άνθρακα συνδέεται με περισσότερους από 3 εκατομμύρια πρόωρους θανάτους ετησίως. Συμβάλλει επίσης στη ρύπανση του εξωτερικού αέρα και στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, όπως το διοξείδιο του άνθρακα και ο μαύρος άνθρακας, ένα σημαντικό συστατικό των λεπτών σωματιδίων και ένας από τους μεγαλύτερους παράγοντες που συμβάλλουν στην κλιματική αλλαγή. Πάνω από 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως εξακολουθούν να μην έχουν πρόσβαση σε καθαρό μαγείρεμα. Η αντικατάσταση των επιβλαβών καυσίμων μαγειρέματος με καθαρές λύσεις μαγειρέματος , όπως οι ηλιακές κουζίνες, ωφελεί το κλίμα και μειώνει σημαντικά τις ασθένειες που συνδέονται με την εισπνοή καπνού.
Στροφή σε πιο υγιεινές δίαιτες
Αυτό που τρώμε και ο τρόπος με τον οποίο παράγονται αυτά τα τρόφιμα επηρεάζει την υγεία μας αλλά και το περιβάλλον.
Τα τρόφιμα πρέπει να καλλιεργούνται και να υποβάλλονται σε επεξεργασία, να μεταφέρονται, να διανέμονται, να παρασκευάζονται, να καταναλώνονται και μερικές φορές να απορρίπτονται. Κάθε ένα από αυτά τα βήματα δημιουργεί αέρια του θερμοκηπίου που παγιδεύουν τη θερμότητα του ήλιου και συμβάλλουν στην κλιματική αλλαγή. Περίπου το ένα τρίτο όλων των ανθρωπογενών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου συνδέονται με τα τρόφιμα.
Οι μεγαλύτερες εκπομπές που σχετίζονται με τα τρόφιμα προέρχονται από την παραγωγή ζωικών προϊόντων που καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες γης , όπως το κόκκινο κρέας, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και οι γαρίδες εκτροφής. Τα φυτικά τρόφιμα – όπως τα φρούτα και τα λαχανικά, τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα φασόλια, τα μπιζέλια, οι ξηροί καρποί και οι φακές – γενικά χρησιμοποιούν λιγότερη ενέργεια, γη και νερό και έχουν χαμηλότερες εντάσεις αερίων του θερμοκηπίου από τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης.
Οι φυτικές τροφές συμβάλλουν επίσης στην υγιεινή διατροφή. Τα άτομα των οποίων η διατροφή είναι πλούσια σε λαχανικά και φρούτα έχουν σημαντικά χαμηλότερο κίνδυνο παχυσαρκίας, καρδιακών παθήσεων, εγκεφαλικού επεισοδίου, διαβήτη και ορισμένων τύπων καρκίνου.
Η στροφή σε πιο ισορροπημένες, υγιεινές δίαιτες μπορεί επομένως να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και ταυτόχρονα να βελτιώσει την υγεία των ανθρώπων – ειδικά σε ομάδες με υπερβολική κατανάλωση θερμίδων και ζωικών τροφίμων, κάτι που είναι κυρίως διαδεδομένο στις ανεπτυγμένες χώρες.
Το κρέας και τα γαλακτοκομικά μπορούν να αποτελέσουν σημαντικές πηγές πρωτεϊνών και μικροθρεπτικών συστατικών, ιδιαίτερα σε χώρες με χαμηλότερο εισόδημα όπου οι δίαιτες στερούνται ποικιλομορφίας. Ωστόσο, στις περισσότερες χώρες με υψηλό εισόδημα, η στροφή σε τρόφιμα φυτικής προέλευσης προάγει την καλύτερη υγεία και μειώνει σημαντικά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις σε σύγκριση με τη μέση διατροφή με βάση το κρέας.
πηγή: Ο.Η.Ε.
