Η COP30, η ετήσια διεθνής σύνοδος για την κλιματική αλλαγή που πραγματοποιήθηκε στην πόλη Belém της Βραζιλίας, έκλεισε με έντονες αντιπαραθέσεις, αφήνοντας ανοικτά κρίσιμα ζητήματα. Παρά την επιμονή των συμμετεχόντων ότι αυτή ήταν η «σύνοδος της υλοποίησης», η πραγματικότητα δείχνει ένα μίγμα προόδου και αβεβαιότητας.
Η COP30 παρουσίασε την επικαιροποιημένη εκδοχή ενός πολιτικού πακέτου που κατατέθηκε από τη Βραζιλία. Το κείμενο του οδικού χάρτη όμως δεν κάνει αναφορά για δίκαιη μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα, παρά την υποστήριξη περισσότερων από 80 χωρών που ζητούν σαφή δέσμευση. Αυτό δημιουργεί έντονη αντιφατικότητα: από τη μία γίνεται λόγος για υλοποίηση και προώθηση δράσεων, από την άλλη δεν λαμβάνονται δεσμευτικά μέτρα στα πιο κρίσιμα ζητήματα.
Η χρηματοδότηση για την προσαρμογή στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής αποτελεί επίσης ακανθώδες σημείο. Παρά τις αναφορές για αύξηση κεφαλαίων μέχρι το 2030, παραμένει ασαφές ποιοι θα αναλάβουν την ευθύνη και πώς θα διασφαλιστεί η δίκαιη κατανομή, αφήνοντας τις πιο ευάλωτες χώρες εκτεθειμένες. Υπάρχει δηλαδή μια προφορική δέσμευση για δράση, χωρίς σαφείς μηχανισμούς υλοποίησης.
Ταυτόχρονα, η COP30 επιχείρησε να αναδείξει θετικά παραδείγματα και έργα που ήδη εφαρμόζονται σε τομείς όπως η ενέργεια, οι μεταφορές, η βιομηχανία, η διατροφή, η γη και η εκπαίδευση. Παρουσιάστηκε η πενταετής στρατηγική για την παγκόσμια ατζέντα κλιματικής δράσης, ενισχύοντας τη διαφάνεια και τη συνέχεια μέσω της πλατφόρμας NAZCA. Παρ’ όλα αυτά, οι δράσεις αυτές δεν αντικαθιστούν την αναγκαία δέσμευση για δίκαιη και χρηματοδοτημένη μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα, που παραμένει εκκρεμής.
Συνολικά, η COP30 αποδεικνύει την διπλή φύση της παγκόσμιας προσπάθειας: από τη μία προωθεί πρακτικά έργα και συνεργασίες, από την άλλη αφήνει κρίσιμα κενά σε θέματα που καθορίζουν την αποτελεσματικότητα και τη δικαιοσύνη της κλιματικής δράσης. Οι παγκόσμιοι ηγέτες καλούνται τώρα να γεφυρώσουν τα κενά, να χρηματοδοτήσουν τις πιο ευάλωτες χώρες και να διασφαλίσουν ότι οι δεσμεύσεις για καθαρή ενέργεια και δίκαιη μετάβαση θα γίνουν πραγματικότητα μέσα στην κρίσιμη αυτή δεκαετία.
