Την ακόλουθη κοινή επιστολή προς τις υπηρεσίες και φορείς που έχουν εμπλακεί στην αδειοδότηση των δεκαπέντε αιολικών σταθμών στα Ακαρνανικά Όρη, με το αίτημα να ανακληθούν όλες οι άδειες που έχουν εκδοθεί ως σήμερα, απέστειλαν 22 περιβαλλοντικές οργανώσεις:
ΠΡΟΣ:
- Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Παπασταύρου
- Περιφερειάρχη Δυτικής Ελλάδας, κ. Φαρμάκη
- Γραμματέα Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας, Ιονίου, κ. Κατσαρό
- Πρόεδρο Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων, κ. Δαγούμα
- Πρόεδρο Ανεξάρτητου Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ), κ. Μανουσάκη
Θέμα: Αθέμιτες πρακτικές σχετιζόμενες με τη νομοθεσία για τις Ενεργειακές Κοινότητες κατά τη διαδικασία αδειοδότησης και εγκατάστασης αιολικών σταθμών (ΑΣΠΗΕ) στα Ακαρνανικά Όρη – Αίτημα άσκησης άμεσων ενεργειών από τη Διοίκηση.
Αξιότιμε κ. Υπουργέ,
Αξιότιμε κ. Περιφερειάρχη,
Αξιότιμε κ. Γραμματέα,
Αξιότιμε κ. Πρόεδρε της ΡΑΑΕΥ,
Αξιότιμε κ. Πρόεδρε του ΑΔΜΗΕ,
Αξιότιμοι κύριοι, Αξιότιμες κυρίες,
Με την παρούσα επιστολή οι συνυπογράφουσες περιβαλλοντικές οργανώσεις θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε αναλυτικά για μία εξόχως προβληματική υπόθεση ανάπτυξης αιολικών σταθμών (ΑΣΠΗΕ), με πολλαπλές προεκτάσεις, πέραν της αμιγώς περιβαλλοντικής της διάστασης, στην οποία εμπλέκονται εξ αντικειμένου οι υπηρεσίες – φορείς που προΐσταστε.
Παράλληλα, αιτούμαστε τη διατύπωση των θέσεων σας, αλλά και την ανάληψη ενεργειών από την πλευρά σας για τη θεραπεία της συγκεκριμένης προβληματικής κατάστασης. Η περίπτωση αυτή αφορά την αδειοδότηση και επικείμενη εγκατάσταση 15 ΑΣΠΗΕ (αποτελούμενοι από 1 ανεμογεννήτρια έκαστος) στα Ακαρνανικά Όρη, η οποία αποτελεί εξ ολοκλήρου Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά (ΣΠΠ), ενώ μέρος της αποτελεί και Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) του Δικτύου NATURA: είναι η σημαντικότερη περιοχή στην ηπειρωτική Ελλάδα για τη διατήρηση του απειλούμενου γύπα Όρνιου (Gyps fulvus), δεδομένου ότι φιλοξενεί τη μεγαλύτερη αναπαραγωγική αποικία του είδους εκτός Κρήτης, ενώ αποτελεί και πολύ σημαντική περιοχή χειμερινής τους συγκέντρωσης σε Βαλκανικό επίπεδο. Όπως πιθανώς να γνωρίζετε, για το Όρνιο και άλλα δύο απειλούμενα είδη γύπα (Μαυρόγυπας, Γυπαετός) έχει εκπονηθεί και υλοποιείται Εθνικό Σχέδιο Δράσης (ΕΣΔ), θεσμοθετημένο με Υπουργική Απόφαση1, στο οποίο επισημαίνεται ότι το Όρνιο αποτελεί το πλέον ευάλωτο είδος σε επιπτώσεις από εγκατάσταση ΑΣΠΗΕ, όταν αυτοί εγκαθίστανται εντός του ζωτικού του χώρου.
Ο βασικός λόγος, ωστόσο, που διαφοροποιεί (προς το χειρότερο) τη συγκεκριμένη περίπτωση χωροθέτησης και αδειοδότησης και θεωρούμε ότι επιβάλλει την παρέμβαση των φορέων σας, είναι η αθέμιτη χρήση ενός πολύ σημαντικού θεσμού, των Ενεργειακών Κοινοτήτων (EKOIN), προκειμένου να παρακαμφθούν οι προβλέψεις της νομοθεσίας για την αδειοδότηση των έργων
ΑΠΕ και την σύσταση ΕΚΟΙΝ.. Πιο συγκεκριμένα, ενώ φορείς των εν λόγω ΑΣΠΗΕ εμφανίζονται να είναι «Ενεργειακές Κοινότητες», η διοίκηση τους πλέον έχει περάσει de facto σε μία και μόνο Κυπριακή εταιρεία, μέσω πολλών «διαφορετικών» μικρότερων εταιρειών: προκύπτει, επομένως, μία συνθήκη κατά την οποία η Κυπριακή εταιρεία εμφανίζεται, διά της πλαγίας οδού, να αναλαμβάνει τη διοίκηση και διαχείριση των ΕΚΟΙΝ στις οποίες ανήκουν τα εν λόγω έργα. Με τον τρόπο αυτό, η εταιρεία αυτή καρπώνεται τα αδειοδοτικά και οικονομικά πλεονεκτήματα που δίνει το νομοθετικό πλαίσιο στις ΕΚΟΙΝ, δημιουργώντας μία περιβαλλοντική, οικονομική και νομοθετική στρέβλωση, η οποία αν νομιμοποιηθεί θα αποτελεί de facto ανεξίτηλο στίγμα για τον θεσμό των ΕΚΟΙΝ. Μία τέτοια συνθήκη είναι ευνόητο δεν έχει την παραμικρή σχέση με τον θεσμό των Ενεργειακών Κοινοτήτων, ενώ παράλληλα διευκολύνει την παράκαμψη της περιβαλλοντικής νομοθεσίας.
Η σύνοψη της όλης υπόθεσης επισυνάπτεται ως ξεχωριστό αρχείο, ενώ βρίσκεται αναρτημένη και στην ιστοσελίδα της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας. Με μία απλή ανάγνωση της σύνοψης της υπόθεσης, ακόμα και ο πλέον καλόπιστος μπορεί αβίαστα να διαπιστώσει πως υπάρχει ένας καλά οργανωμένος σχεδιασμός προκειμένου οι 7 ΕΚΟΙΝ (οπότε και οι 15 ΑΣΠΗΕ που τους ανήκουν), να περάσουν στον διοικητικό και διαχειριστικό έλεγχο μίας και μόνης μεγάλης επιχείρησης, εκμεταλλευόμενοι με πλάγιο τρόπο την ευνοϊκή μεταχείριση της νομοθεσίας για τις ΕΚΟΙΝ (απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής του ετήσιου τέλους διατήρησης δικαιώματος κατοχής άδειας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, κατά προτεραιότητα εξέταση αιτημάτων από Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και ΑΔΜΗΕ, και άλλα οικονομικά κίνητρα). Είμαστε βέβαιοι πως θα συμφωνείτε πως όλα αυτά δεν έχουν οποιαδήποτε σχέση με τους σκοπούς της νομοθεσίας των Ενεργειακών Κοινοτήτων για την «προώθηση της κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας» και την «παραγωγή προστιθέμενης αξίας για τις τοπικές κοινωνίες», που περιλαμβάνονται στους σκοπούς της ιδρυτικής νομοθεσίας των ΕΚΟΙΝ. Παράλληλα, από αυτή τη συνθήκη προκύπτουν τα εξής θεμελιώδη ζητήματα, που πρέπει να αξιολογηθεί η νομιμότητά τους:
Ενώ η νομοθεσία απαγορεύει σε ένα φυσικό ή νομικό πρόσωπο να συμμετέχει έστω και σε δύο ΕΚΟΙΝ που δραστηριοποιούνται στην ίδια περιοχή, η εταιρεία AIMS32 CORPORATION LIMITED όχι απλά συμμετέχει (μέσω των 42 ΜΙΚΕ στις οποίες είναι 100% εταίρος) σε 7 ΕΚΟΙΝ που διαχειρίζονται ΑΣΠΗΕ στα Ακαρνανικά Όρη, αλλά ελέγχει de facto πλήρως τη διοίκησή τους.
Στην περίπτωση που η εταιρεία AIMS32 CORPORATION LIMITED, η οποία αυτή τη στιγμή έχει de facto τον πλήρη διοικητικό έλεγχο των 7 ΕΚΟΙΝ και των 15 ΑΣΠΗΕ, είχε αρχικά την πρόθεση να προχωρήσει στην ανάπτυξη των εν λόγω ΑΣΠΗΕ, θα έπρεπε να ανταγωνιστεί με ίσους όρους άλλες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην περιοχή για την απόκτηση των αδειών παραγωγής ενέργειας και των αποφάσεων όρων σύνδεσης, που όπως γνωρίζετε καλύτερα από εμάς είναι διαδικασίες και χρονοβόρες και με σημαντικό οικονομικό κόστος. Αντί να μπει, όμως, στη διαδικασία που μπαίνουν όλες οι άλλες εταιρείες, χρησιμοποίησε ως όχημα τις «Ενεργειακές Κοινότητες», οι οποίες στο μεταξύ είχαν κινηθεί με πολύ μεγαλύτερη χρονική και οικονομική άνεση στην απόκτηση των απαιτούμενων αδειών. Κατά συνέπεια, εδώ παρατηρείται όχι απλά μία εξόφθαλμη στρέβλωση του ανταγωνισμού, αλλά κυρίως μία αθέμιτη χρήση του θεσμού των ΕΚΟΙΝ, η οποία είναι εύκολο να αντιληφθεί κανείς πόσο σοβαρό αρνητικό αντίκτυπο θα έχει σε αυτόν τον πολύ σημαντικό θεσμό.
Παράλληλα, η εν λόγω συνθήκη παραβιάζει κατάφωρα και την περιβαλλοντική νομοθεσία ως προς την κατηγοριοποίηση των έργων, αφού ομοειδή έργα με κοινά τεχνικά χαρακτηριστικά και κοινή γεωγραφική θέση αδειοδοτήθηκαν και υλοποιούνται ως «αυτόνομα» έργα κατηγορίας Β, ενώ στην πραγματικότητα αποτελούν τμήματα ενός ενιαίου έργου, με κοινή διαχείριση και κοινό φορέα εκμετάλλευσης – πρόκειται, επομένως, για μία εξόφθαλμη περίπτωση κατάτμησης ενιαίου έργου.
Εξίσου σοβαρό και θεμελιώδες είναι φυσικά το πολιτικό διακύβευμα που προκύπτει από αυτή την υπόθεση: η Διοίκηση δεν είναι δυνατόν να μένει αμέτοχη μπροστά σε μία τόσο εξόφθαλμη κατάχρηση ενός τόσο σημαντικού θεσμού, όπως οι Ενεργειακές Κοινότητες. Η πρακτική αυτή καταστρατηγεί τον τοπικό χαρακτήρα και την ευρεία συμμετοχή στις ΕΚΟΙΝ, καθώς και την διάχυση του οφέλους από αυτές στις τοπικές κοινωνίες. Ως εκ τούτου, θεωρούμε αυτονόητη την ανάληψη δράσης για την άμεση και χωρίς καθυστέρηση ανατροπή της συγκεκριμένης εξωφρενικής περίπτωσης. Ειδάλλως, ανοίγει ο δρόμος για την πλήρη κανονικοποίηση της συγκεκριμένης καταχρηστικής και στρεβλωτικής «πρακτικής» και την απαξίωση του θεσμού των ΕΚΟΙΝ.
Ως απόρροια των παραπάνω, οι συνυπογράφουσες περιβαλλοντικές οργανώσεις θεωρούμε επιβεβλημένη και αιτούμαστε την ανάκληση των κάτωθι αποφάσεων που σχετίζονται με την αδειοδότηση των 15 ΑΣΠΗΕ στα Ακαρνανικά Όρη, δηλαδή:
- Την ανάκληση των αποφάσεων υπαγωγής σε Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις (ΠΠΔ), που εκδόθηκαν από την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, για τους 15 ΑΣΠΗΕ των 7 «ΕΚΟΙΝ» στα Ακαρνανικά Όρη, δηλαδή για τους ΑΣΠΗΕ: «ΑΜΑΛΙΑΡΗ», «ΒΑΜΒΑΚΑΣ», «ΕΛΑΦΙΑ», «ΕΝΝΙΑ ΑΔΕΛΦΙΑ», «ΚΟΚΚΙΝΑΣ», «ΚΟΡΥΦΗ», «ΚΟΡΦΟΥΛΑ», «ΜΠΟΥΜΙΣΤΟΣ», «ΠΕΡΓΑΝΤΗ», «ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ», «ΠΥΡΓΟΣ», «ΣΓΟΥΡΙΟΥΡΙ», «ΣΠΑΡΤΟΧΩΡΙ», «ΤΣΕΚΡΕΚΑΣ», «ΨΗΛΗ ΚΟΡΥΦΗ»
- Την ανάκληση των αδειών εγκατάστασης, που εκδόθηκαν από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου για 11 από τους 15 προαναφερθέντες ΑΣΠΗΕ, δηλαδή για τους ΑΣΠΗΕ: «ΑΜΑΛΙΑΡΗ», «ΒΑΜΒΑΚΑΣ», «ΕΛΑΦΙΑ», «ΚΟΡΥΦΗ», «ΚΟΡΦΟΥΛΑ», «ΠΕΡΓΑΝΤΗ», «ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ», «ΠΥΡΓΟΣ», «ΣΓΟΥΡΙΟΥΡΙ», «ΣΠΑΡΤΟΧΩΡΙ», «ΤΣΕΚΡΕΚΑΣ»
- Την ανάκληση όλων των αδειών παραγωγής – βεβαιώσεων παραγωγού (και των τροποποιήσεων τους), που εκδόθηκαν από την Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας, για τους προαναφερθέντες 15 ΑΣΠΗΕ, δηλαδή για τους ΑΣΠΗΕ: «ΑΜΑΛΙΑΡΗ», «ΒΑΜΒΑΚΑΣ», «ΕΛΑΦΙΑ», «ΕΝΝΙΑ ΑΔΕΛΦΙΑ», «ΚΟΚΚΙΝΑΣ», «ΚΟΡΥΦΗ», «ΚΟΡΦΟΥΛΑ», «ΜΠΟΥΜΙΣΤΟΣ», «ΠΕΡΓΑΝΤΗ», «ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ», «ΠΥΡΓΟΣ», «ΣΓΟΥΡΙΟΥΡΙ», «ΣΠΑΡΤΟΧΩΡΙ», «ΤΣΕΚΡΕΚΑΣ», «ΨΗΛΗ ΚΟΡΥΦΗ»
- Την ανάκληση της υπ’ αρ. πρωτ. ΔΣΣΑΣ/20642/20.06.2022 Οριστικής Προσφορά Σύνδεσης, που εκδόθηκε από τον ΑΔΜΗΕ, κοινής για τους ΑΣΠΗΕ «ΑΜΑΛΙΑΡΗ», «ΒΑΜΒΑΚΑΣ», «ΕΛΑΦΙΑ», «ΕΝΝΙΑ ΑΔΕΛΦΙΑ», «ΚΟΚΚΙΝΑΣ», «ΚΟΡΥΦΗ», «ΚΟΡΦΟΥΛΑ», «ΜΠΟΥΜΙΣΤΟΣ», «ΠΕΡΓΑΝΤΗ», «ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ», «ΠΥΡΓΟΣ», «ΣΓΟΥΡΙΟΥΡΙ», «ΣΠΑΡΤΟΧΩΡΙ», «ΤΣΕΚΡΕΚΑΣ».
Η άποψή μας είναι ότι οι παραπάνω ενέργειες είναι απολύτως απαραίτητες προκειμένου να προστατευτεί το κύρος του θεσμού των ΕΚΟΙΝ, να προστατευτεί ο υγιής ανταγωνισμός στην ανάπτυξη έργων ΑΠΕ και να διασφαλιστεί αφενός η ορθή εφαρμογή της νομοθεσίας για την αδειοδότηση των έργων ΑΠΕ, αφετέρου η διεξαγωγή της δέουσας αξιολόγησης των αθροιστικών επιπτώσεων από το σύνολο των σχεδιαζόμενων έργων.
Σε κάθε περίπτωση, αναμένουμε την τοποθέτησή σας σχετικά με τα δεδομένα που σας παραθέσαμε, τα οποία θέτουν αναμφίβολα ζήτημα σχετικά με το κύρος της όλης διαδικασίας. Προκειμένου να υπάρχει πλήρης διαφάνεια και ενημέρωση των πολιτών, η παρούσα επιστολή καθώς και οι απαντήσεις των φορέων σας θα αναρτηθούν στην κεντρική σελίδα του ιστότοπου της Ελληνικής ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ Εταιρείας.
Με εκτίμηση,
Οι συνυπογράφουσες οργανώσεις (αλφαβητικά):Οι 22 Περιβαλλοντικές Οργανώσεις (αλφαβητικά):
- Αλκυόνη – Σύλλογος Περίθαλψης και Προστασίας Άγριων Ζώων
- ΑΛΚΥΩΝ – Ομοσπονδία οικολογικών οργανώσεων Κορινθιακού Κόλπου
- ΑΝΙΜΑ – Σύλλογος Προστασίας και Περίθαλψης Άγριας Ζωής
- ΑΡΙΩΝ – Ερευνητικό Κέντρο Διάσωσης και Περίθαλψης Κητωδών
- ΑΡΧΕΛΩΝ
- Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ)
- Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία
- Εταιρεία Προστασίας Βιοποικιλότητας της Θράκης
- Εταιρία Προστασίας Πρεσπών
- ΚΑΛΛΙΣΤΩ
- Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης
- ΠΑΝΔΟΙΚΟ – Πανελλήνιο δίκτυο οικολογικών οργανώσεων
- Πίνδος Περιβαλλοντική
- Σύλλογος Προστασίας Άγριας Ζωής Νάξου
- Σύλλογος «Τουλίπα Γουλιμή»
- Φίλοι της Φύσης Ελλάδας
- Greenpeace
- Περιβαλλοντική οργάνωση iSEA
- MEDASSET
- MedINA – Μεσογειακό Ινστιτούτο για τη Φύση και τον Άνθρωπο
- The Green Tank
- WWF Ελλάς.
