Η ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία δείχνει να φτάνει στα όριά της απέναντι στους φιλόδοξους στόχους της Ε.Ε. για μηδενικές εκπομπές. Με φόντο μια οικονομία που πιέζεται και μια αγορά που δεν κινείται με τους ρυθμούς των νομοθετών, οι μεγάλοι παίκτες — Volkswagen και BMW — ζητούν «επαναπροσδιορισμό» των στόχων μείωσης CO₂. Με απλά λόγια, λιγότερη αυστηρότητα και περισσότερη ευελιξία στον δρόμο προς την πλήρη ηλεκτροκίνηση.
Οι προτάσεις της ACEA (Ένωση Ευρωπαίων Κατασκευαστών Αυτοκινήτων) δεν αφορούν μόνο τις ημερομηνίες. Μιλούν για μια «πιο ρεαλιστική πορεία», που να λαμβάνει υπόψη τα εμπόδια της πράσινης μετάβασης: καθυστερήσεις στις υποδομές φόρτισης, χαμηλότερη ζήτηση για ηλεκτρικά οχήματα από ό,τι αναμενόταν, και έναν ασύμμετρο ανταγωνισμό από την Κίνα, όπου τα ηλεκτρικά πωλούνται σε τιμές που η Ευρώπη δυσκολεύεται να ακολουθήσει. Μεταξύ άλλων, οι βιομηχανίες ζητούν μεγαλύτερη αναγνώριση για τα υβριδικά οχήματα και τα e-fuels — ως μεταβατικά βήματα που μπορούν να στηρίξουν μια πιο ομαλή μετάβαση.
Ωστόσο, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις προειδοποιούν ότι αυτή η «ευελιξία» ισοδυναμεί με οπισθοδρόμηση. Οργανισμοί όπως η Transport & Environment υποστηρίζουν πως, αν υιοθετηθούν οι προτάσεις της ACEA, η Ευρώπη θα μείνει πίσω στους στόχους της για το κλίμα, επιτρέποντας στα ηλεκτρικά οχήματα να αποτελούν μόλις το 52% της αγοράς μέχρι το 2035 — πολύ κάτω από την πορεία που απαιτείται για την ουσιαστική μείωση των εκπομπών. Κι ενώ οι αυτοκινητοβιομηχανίες επιμένουν πως «η πλειονότητα των νέων οχημάτων θα είναι ηλεκτρικά», η πραγματικότητα παραμένει πιο σύνθετη: χωρίς υποδομές, χωρίς κίνητρα και με τιμές εκτός προσιτότητας για πολλούς Ευρωπαίους, η πράσινη μετάβαση μοιάζει περισσότερο με ανηφόρα.
Στο επίκεντρο του διαλόγου βρίσκεται ένα βαθύτερο ερώτημα: μπορεί η Ευρώπη να παραμείνει πρωτοπόρος στη βιώσιμη κινητικότητα χωρίς να θέσει σε κίνδυνο τη βιομηχανική της βάση; Οι αυτοκινητοβιομηχανίες επενδύουν δισεκατομμύρια στην ηλεκτροκίνηση, αλλά ζητούν χρόνο. Οι ακτιβιστές απαιτούν ταχύτητα. Και οι πολιτικοί καλούνται να ισορροπήσουν ανάμεσα στην κλιματική φιλοδοξία και την κοινωνικοοικονομική πραγματικότητα. Η απόφαση που θα ληφθεί μέχρι το τέλος του 2025 θα δείξει αν η Ευρώπη μπορεί να συνδυάσει τελικά το «πράσινο όραμα» με την πρακτική εφαρμογή του — ή αν η μετάβαση θα παραμείνει, για ακόμα μια φορά, ένα ιδανικό που σκοντάφτει στα ίδια της τα εμπόδια.
