Η αγορά εργασίας μπαίνει σε μια παράξενη φάση. Δεν είναι ύφεση, δεν είναι έκρηξη — είναι κάτι ενδιάμεσο. Οι οικονομολόγοι την αποκαλούν ήδη «The Great Freeze» – «Το Μεγάλο Πάγωμα».
Οι απολύσεις είναι ελάχιστες. Οι εταιρείες κρατούν τους εργαζομένους τους, γνωρίζοντας πόσο δύσκολο ήταν να τους βρουν τα προηγούμενα χρόνια. Όμως, ταυτόχρονα, δεν προσλαμβάνουν σχεδόν κανέναν. Οι θέσεις παραμένουν κλειστές, τα τμήματα σταθερά, οι αγγελίες λιγοστές.
Οι λόγοι είναι σύνθετοι. Οι οικονομίες, ειδικά στις Ηνωμένες Πολιτείες, δείχνουν ανθεκτικές, όμως η αβεβαιότητα περισσεύει. Από τις γεωπολιτικές εντάσεις και τους δασμούς, μέχρι την τεχνητή νοημοσύνη και τις αλλαγές στα επιχειρηματικά μοντέλα, οι εταιρείες προτιμούν να «παγώσουν» τις κινήσεις τους. Δεν απολύουν, αλλά δεν επενδύουν κιόλας.
Το αποτέλεσμα είναι μια αγορά σταθερή — αλλά ακίνητη. Οι εργαζόμενοι που θα ήθελαν να κάνουν το επόμενο βήμα, να αλλάξουν δουλειά ή να διεκδικήσουν προαγωγή, συναντούν κλειστές πόρτες. Οι νεοεισερχόμενοι, απόφοιτοι και νέοι επαγγελματίες, βρίσκονται αντιμέτωποι με μια σχεδόν αόρατη ανεργία: όχι γιατί δεν υπάρχουν δουλειές, αλλά γιατί κανείς δεν κινείται.
Οι ειδικοί μιλούν για ένα νέο είδος ισορροπίας — ένα είδος «οικονομικής αδράνειας» όπου οι επιχειρήσεις επιλέγουν τη σταθερότητα αντί για την ανάπτυξη. Δεν πρόκειται για κρίση, αλλά για παύση. Μια στιγμή συλλογικής αναμονής, όπου το σύστημα κρατά την αναπνοή του, περιμένοντας να δει προς ποια κατεύθυνση θα φυσήξει ο άνεμος.
Πότε θα ξεκινήσει η “Μεγάλη Απόψυξη”;
Η φετινή ετήσια έρευνα της ZipRecruiter για το 2025 προσφέρει την πιο καθαρή εικόνα μέχρι σήμερα για το πού βρίσκεται η αγορά εργασίας — και προς τα πού κατευθύνεται. Η κινητικότητα έχει πράγματι καταρρεύσει. Από το 177% το 2023, η εναλλαγή προσωπικού έχει πέσει στο 49,5%. Οι εργαζόμενοι και οι εργοδότες προτιμούν τη σταθερότητα από το ρίσκο. Η εποχή που άλλαζες δουλειά κάθε χρόνο δείχνει να τελειώνει. Οι περισσότεροι εργοδότες επικεντρώνονται πλέον στη διατήρηση των ανθρώπων τους, όχι στην αναζήτηση νέων.
Ωστόσο, κάτω από την επιφάνεια του πάγου, κάτι αρχίζει να κινείται. Σχεδόν τα δύο τρίτα των εταιρειών σκοπεύουν να αυξήσουν τις προσλήψεις μέσα στο 2026, κυρίως σε θέσεις εισαγωγικού επιπέδου, ενώ πάνω από το 60% σκοπεύει να αυξήσει τους μισθούς τον επόμενο χρόνο.
Όπως σημειώνει οικονομολόγος της ZipRecruiter, «Το Μεγάλο Πάγωμα δίνει τη θέση του στη Μεγάλη Απόψυξη — και οι πιο προετοιμασμένοι εργοδότες κινούνται ήδη».
Το νέο εργασιακό μοντέλο έχει λιγότερη εμμονή με τα πτυχία και περισσότερη έμφαση στις δεξιότητες. Σχεδόν το ένα τρίτο των εργοδοτών έχει ήδη καταργήσει τις απαιτήσεις για πανεπιστημιακό τίτλο, ενώ ένα σημαντικό ποσοστό προτιμά να αξιολογεί τους υποψηφίους με πρακτικά τεστ ικανοτήτων. Οι πιο περιζήτητες δεξιότητες σήμερα δεν είναι τεχνικές, αλλά ανθρώπινες: συνεργασία, επικοινωνία, εξυπηρέτηση πελατών. Αυτές που λείπουν περισσότερο; Διαχείριση χρόνου, προσοχή στη λεπτομέρεια και κριτική σκέψη.
Η τεχνητή νοημοσύνη προσθέτει μια νέα δυναμική: πάνω από τους μισούς εργοδότες πιστεύουν ότι δημιουργεί νέες θέσεις εργασίας, ενώ το 38% παραδέχεται πως έχει ήδη αντικαταστήσει κάποιους ρόλους. Περισσότεροι από τους μισούς αναμένουν ότι αυτή η αντικατάσταση θα συνεχιστεί. Το μήνυμα είναι σαφές — η αγορά δεν διαλύεται, επαναπροσδιορίζεται.
Η επιτυχία δεν θα ανήκει σε όσους περιμένουν, αλλά σε όσους προσαρμόζονται: εταιρείες που επενδύουν σε πρόσληψη βάσει δεξιοτήτων, σε διαφάνεια αμοιβών και σε πιο ευέλικτες αποφάσεις θα βρεθούν στην καλύτερη θέση όταν ξεκινήσει η Μεγάλη Απόψυξη.
Το 2025, ακόμη και οι τεχνολογικοί κολοσσοί αλλάζουν ριζικά το εργασιακό τοπίο. Η Amazon σχεδιάζει να αυτοματοποιήσει έως και το 75% των λειτουργιών της, κάτι που θα μπορούσε να επηρεάσει πάνω από 600.000 θέσεις εργασίας στις ΗΠΑ. Ορισμένοι οικονομολόγοι το χαρακτηρίζουν «ιστορική καμπή», καθώς η εταιρεία μπορεί να μετατραπεί από δημιουργό θέσεων σε καθαρό καταστροφέα τους.
