Η παγκόσμια ημέρα εδάφους τιμάται κάθε χρόνο στις 5 Δεκεμβρίου με σκοπό την ανάδειξη της καθοριστικής σημασίας των υγιών εδαφών για την επιβίωση του πλανήτη και την ευημερία των ανθρώπων.
Η ημέρα στοχεύει στην ευαισθητοποίηση της παγκόσμιας κοινότητας σχετικά με την ανάγκη βιώσιμης διαχείρισης των εδαφικών πόρων, οι οποίοι βρίσκονται υπό αυξανόμενη πίεση από την κλιματική αλλαγή, την υποβάθμιση του περιβάλλοντος και τις εντατικές γεωργικές πρακτικές.
Η ιδέα για την καθιέρωση διεθνούς ημέρας αφιερωμένης στο έδαφος προτάθηκε το 2002 από τη Διεθνή Ένωση Εδαφικών Επιστημών. Τον Ιούνιο του 2013 η διάσκεψη του F.A.O. ενέκρινε ομόφωνα την πρόταση και την υπέβαλε στη 68η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, η οποία τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους όρισε την 5η Δεκεμβρίου ως παγκόσμια ημέρα εδάφους.
Το έδαφος αποτελεί τη βάση της ζωής στη Γη. Από αυτό εξαρτώνται η παραγωγή τροφής, η διαχείριση του νερού, η βιοποικιλότητα, η ρύθμιση του κλίματος και η προστασία από φυσικές καταστροφές. Ωστόσο, οι φυσικές διαδικασίες σχηματισμού του εδάφους είναι εξαιρετικά αργές, καθώς μπορεί να χρειαστούν μέχρι και χίλια χρόνια για να σχηματιστούν μόλις δύο-τρία εκατοστά γόνιμου εδάφους. Η κακή διαχείριση, η υπερβόσκηση, η αποψίλωση και η ρύπανση, οδηγούν σε υποβάθμιση και διάβρωση των εδαφών. Υπολογίζεται ότι περισσότερο από το 33% των παγκόσμιων εδαφών βρίσκεται ήδη σε μέτρια ως σοβαρή υποβάθμιση, απειλώντας την επισιτιστική ασφάλεια, την αγροτική παραγωγή, αλλά και τη βιοποικιλότητα.
Σύμφωνα με στοιχεία του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας του Ο.Η.Ε., μέσω της βιώσιμης διαχείρισης του εδάφους θα μπορούσε να παραχθεί μέχρι και 58% περισσότερη τροφή, ενώ για την κάλυψη των διατροφικών αναγκών του αυξανόμενου παγκόσμιου πληθυσμού ως το 2050, η γεωργική παραγωγή θα πρέπει να αυξηθεί κατά 60%. Αυτοί οι στόχοι δεν μπορούν να επιτευχθούν χωρίς υγιή, παραγωγικά εδάφη. Η παγκόσμια ημέρα εδάφους είναι μια ευκαιρία για συλλογική δράση. Καλεί κυβερνήσεις, επιστήμονες, γεωργούς, πολίτες και φορείς, σε διάλογο και συνεργασία με στόχο τη λήψη μέτρων για την προστασία, αποκατάσταση και ορθολογική διαχείριση των εδαφών σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο.
