Πολλοί θεωρούν ότι η ενσυναίσθηση είναι κάτι πολύ προσωπικό και είναι δύσκολο να μετρηθεί – σαν τον έρωτα, λένε, όμορφη γιατί δεν υποτάσσεται σε αριθμούς. Όμως, οι ψυχολόγοι έχουν αποδείξει ότι δεν ισχύει αυτό. Η ενσυναίσθηση δεν είναι ένα ενιαίο χαρακτηριστικό, αλλά μια σειρά από δεξιότητες και αντιδράσεις: συναισθηματική ανταπόκριση, φροντίδα για τους άλλους, ικανότητα να βλέπεις τα πράγματα από την οπτική τους, και ακρίβεια στην ανάγνωση των συναισθημάτων τους.
Τι μετράμε και πώς
Για να μετρήσουμε την ενσυναίσθηση, χρειάζεται να ξεκαθαρίσουμε ποιο κομμάτι μας ενδιαφέρει. Υπάρχουν εργαλεία που καταγράφουν προσωρινά συναισθήματα – π.χ. στιγμές συμπάθειας ή δυσφορίας. Άλλα αξιολογούν πιο μόνιμες τάσεις, όπως πόσο έντονα βιώνει κάποιος τα συναισθήματα των άλλων ή πόσο καλά κατανοεί τι σκέφτονται. Κάποια άλλα, πιο ολοκληρωμένα, εξετάζουν ταυτόχρονα συναισθηματικά και γνωστικά στοιχεία.
Οι παρατηρητές και η πρακτική μέτρηση
Η ενσυναίσθηση δεν φαίνεται μόνο από ερωτηματολόγια. Εκπαιδευτικοί, γονείς ή συνάδελφοι μπορούν να αξιολογήσουν τη συμπεριφορά των παιδιών ή των συναδέλφων τους. Ακόμα και ασθενείς μπορούν να κρίνουν την προσοχή και τη φροντίδα που δέχονται από γιατρούς. Τέλος, υπάρχουν τεστ επίδοσης που εξετάζουν πόσο σωστά κάποιος αναγνωρίζει συναισθήματα από εκφράσεις προσώπου, κινήσεις ή φωνητικά σήματα –με μια πιο αντικειμενική προσέγγιση.
Ενσυναίσθηση με μέτρο
Στο τέλος, η ενσυναίσθηση μπορεί να μετρηθεί, αρκεί να ξέρουμε τι ακριβώς θέλουμε να καταλάβουμε. Δεν υπάρχει “ένα και μοναδικό μέτρο”, γιατί δεν υπάρχει ένας και μόνος τύπος ενσυναίσθησης. Με την κατάλληλη μέθοδο, όμως, η ενσυναίσθηση γίνεται μια σαφής, μετρήσιμη ανθρώπινη ικανότητα – όχι μυστήριο, αλλά εργαλείο για καλύτερη επικοινωνία και κατανόηση των άλλων.
