Οι Ευρωπαίοι αγοράζουν και απορρίπτουν περισσότερα είδη ένδυσης, υπόδησης και άλλα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα από ποτέ, γεγονός που ασκεί μεγαλύτερη πίεση στο κλίμα και το περιβάλλον μας, σύμφωνα με ενημερωτικό δελτίο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος.
Τα επικαιροποιημένα στοιχεία υπογραμμίζουν την ανάγκη οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, η βιομηχανία και οι καταναλωτές να διαδραματίσουν τον ρόλο τους βοηθώντας την Ευρώπη να απομακρυνθεί από την τάση της ταχείας μόδας και να παράγει καλύτερα και μεγαλύτερης διάρκειας ποιοτικά κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα που έχουν σχεδιαστεί για να διαρκούν πολύ και μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν, να επισκευαστούν και να ανακυκλωθούν.
Ο μέσος πολίτης της Ε.Ε. αγόρασε δεκαεννιά κιλά ενδυμάτων, υποδημάτων και υφασμάτων οικιακής χρήσης το 2022 (από δεκαεπτά κιλά το 2019), ποσότητα αρκετή για να γεμίσει μια μεγάλη βαλίτσα ανά άτομο κάθε χρόνο, σύμφωνα με την ενημέρωση του Ε.Ο.Π. με τίτλο «Circularity of the EU textiles value chain in numbers» (Κυκλικότητα της αλυσίδας αξίας των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων της Ε.Ε. σε αριθμούς). Η αξιολόγηση αναλύει τα πλέον πρόσφατα διαθέσιμα δεδομένα σχετικά με την κυκλικότητα της αλυσίδας αξίας των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων της Ε.Ε.
Ο αντίκτυπος του τρέχοντος συστήματος παραγωγής και κατανάλωσης κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων εξακολουθεί να προκαλεί υψηλές πιέσεις στο περιβάλλον και στο κλίμα, μεταξύ άλλων μέσω της χρήσης υλικών, της χρήσης νερού και γης, των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, των χημικών και μικροπλαστικών.
Γρήγορη μόδα και online αγορές
Ο συνδυασμός των αυξημένων διαδικτυακών αγορών, των επιρροών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και του φθηνού κόστους παραγωγής συνθετικών υφασμάτων, έχει συμβάλει στην ανάπτυξη της γρήγορης μόδας. Αυτό επέτρεψε στους λιανοπωλητές να προσφέρουν στους καταναλωτές νέα στυλ σε χαμηλές τιμές.
Το ενημερωτικό σημείωμα του Ε.Ο.Π. επισημαίνει ότι οι ψηφιακές τεχνολογίες, όπως η εκτύπωση 3D, μπορούν να μειώσουν τα απόβλητα στην παραγωγή και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη μείωση των περιβαλλοντικών και κλιματικών πιέσεων από τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα μέσω της βελτίωσης της αποδοτικότητας. Ωστόσο, κινδυνεύουν επίσης να αυξήσουν την κατανάλωση επιτρέποντας φθηνότερο κόστος παραγωγής και χαμηλότερες τιμές.
Επιπτώσεις στο περιβάλλον και στο κλίμα
Οι περιβαλλοντικές και κλιματικές πιέσεις από την παραγωγή και κατανάλωση κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων στην Ε.Ε. παραμένουν υψηλές. Από τις δώδεκα κατηγορίες κατανάλωσης των ευρωπαϊκών νοικοκυριών -όπως τα τρόφιμα, η κινητικότητα, η στέγαση, η υγεία και η εκπαίδευση- η κατανάλωση κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων κατατάσσεται κατά μέσο όρο στην πέμπτη μεγαλύτερη όσον αφορά τις περιβαλλοντικές και κλιματικές πιέσεις. Ο Ε.Ο.Π. μέτρησε τις επιπτώσεις αυτές σε όλους τους δείκτες της χρήσης πρώτων υλών, των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και της χρήσης υδάτων και γης.
Η παραγωγή και κατανάλωση κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων συμβάλλει επίσης σε άλλες περιβαλλοντικές πιέσεις, συμπεριλαμβανομένων της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, της χρήσης χημικών και της ρύπανσης, της ρύπανσης από μικροπλαστικά από την παραγωγή, τη χρήση και το πλύσιμο κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων, καθώς και των πιέσεων από τον χειρισμό κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων που καταλήγουν απόβλητα.
Απορρίμματα και εξαγωγές κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων
Το 2022 τα κράτη μέλη της Ε.Ε. παρήγαγαν περίπου 6,94 εκατομμύρια τόνους κλωστοϋφαντουργικών αποβλήτων, δηλαδή δεκαέξι κιλά ανά άτομο. Η συνολική ποσότητα παραγωγής κλωστοϋφαντουργικών αποβλήτων παρέμεινε σχετικά σταθερή από το 2016.
Η μέση συλλογή κλωστοϋφαντουργικών αποβλήτων στην Ε.Ε. (δείκτης της αποτελεσματικότητας των συστημάτων χωριστής συλλογής) αυξάνεται με αργούς ρυθμούς, σημειώνοντας αύξηση κατά 4,3 ποσοστιαίες μονάδες από το 2016, αλλά συνολικά, η συλλογή αυτών των αποβλήτων ήταν χαμηλή. Το 2022, το 85% όλων των κλωστοϋφαντουργικών αποβλήτων από τα νοικοκυριά δεν συλλέχθηκε χωριστά και αντ’ αυτού κατέληξε σε ανάμεικτα οικιακά απόβλητα που κατέληξαν σε χώρους υγειονομικής ταφής ή αποτέφρωσης, από όπου δεν μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν ή να ανακυκλωθούν.
Η εφαρμογή της νομοθεσίας της Ε.Ε. για τη χωριστή συλλογή αποβλήτων κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων, αρχής γενομένης από το 2025, αναμένεται να αυξήσει σημαντικά τα ποσοστά δέσμευσης κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων από νοικοκυριά. Η ποσότητα και το μερίδιο των κλωστοϋφαντουργικών αποβλήτων που αποστέλλονται σε χώρους υγειονομικής ταφής στην Ευρώπη έχει μειωθεί από 21% το 2010 σε 12% το 2022. Η ποσότητα που αποστέλλεται για αποτέφρωση (με και χωρίς ανάκτηση ενέργειας) στην Ευρώπη αυξήθηκε από 10% το 2010 σε 14% το 2022.
Από το 2000 οι εξαγωγές μεταχειρισμένων κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων έχουν σχεδόν τριπλασιαστεί, από λίγο πάνω από 550.000 τόνους το 2000, σε 1.400.000 τόνους το 2019. Έκτοτε ο όγκος παρέμεινε σχετικά σταθερός, με 1.400.000 τόνους να έχουν εξαχθεί το 2023.
Ενώ οι εξαγωγές χρησιμοποιημένων κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων από την Ε.Ε. προορίζονται για επαναχρησιμοποίηση ή ανακύκλωση, μελέτες δείχνουν ότι οι εξαγωγές κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων της Ε.Ε. εισέρχονται σε ένα πολύ περίπλοκο πρότυπο εμπορίου, διαλογής, επαναχρησιμοποίησης, ανακύκλωσης και υγειονομικής ταφής, ενώ ορισμένα καίγονται ή απορρίπτονται στη φύση σε χώρες κυρίως της Αφρικής και της Ασίας.
πηγή: Cibum
